Ölümsüz Ağacın Ölümsüz Meyvesi: Zeytin

Günümüz dünyasında çok az şey zeytin ve zeytinyağı kadar ilgi görmüştür. Başlangıcı sekiz bin yıl öncesine kadar uzanan zeytin, birçok efsaneye konu olmuştur. Nuh Peygamber’den, Antik Yunan’a, Mısırlılardan, Romalılara kadar tarihin her aşamasında zeytin ağacından ve zeytinyağından bahsedilmektedir.

Zeytin dalı barışın, zeytin ağacı akıl ve zaferin, zeytinyağı da saflık ve sadeliğin sembolü olmuştur.

Ege Denizi’nin Santorini Adası’nda yapılan arkeolojik kazılarda çıkan zeytin çekirdeği ve zeytin yaprağı fosillerinin bilim adamları tarafından M.Ö. 3700 yılına ait olduğu tespit edildi. Fakat ilk zeytin ağacının nerede ve kimler tarafından ehlileştirildiği kesin olarak bilinmemektedir. Zeytin, tunç devrinde kültür bitkisine çevrilmiş olup bu da M.Ö. 3000 yılına rastlamaktadır. Zeytin ağacının ilk görüldüğü yerin Doğu Akdeniz bölgesi olduğu tahmin edilmektedir.

Anadolu'dan getirtilen ve Girit’e dikilen zeytin ağaçları sayesinde ada, 3000 yıl boyunca zeytin ağacı kültürünün tüm Akdeniz’e yayılmasında büyük rol oynadı. Zeytin ve zeytinyağının elde edilmesi, depolanması, ticareti ve ihracatının başlaması bu döneme denk gelmektedir. Knossos ve Faitos saraylarının yıkıntılarında zeytinyağının elde edilişi ile ilgili belgeler, saklandığı küpler, zeytinlikte dans eden insanları gösteren duvar resimleri bulundu. Adada yapılan kazılar da bize gösteriyor zeytin ve zeytinyağının yöre insanı için hem kültürel hem ekonomik açıdan büyük bir önemi vardı.

Daha sonra bu ticaret faaliyeti Fenikelilere geçtikten sonra zeytin fideleri İspanya ve İtalya’ya taşınır ve dikilir.

Zeytin ve zeytinyağı hiçbir zaman sadece bir ‘gıda maddesi’ olarak görülmedi. Bu mucizeyi bilen, tanıyan ve yetiştiren hep toplum ağacından ve meyvesinden kültürel olarak da etkilendi. Antik Yunanda mitolojik olarak bilim tanrıçası Athena aynı zamanda zeytin ağacının koruyucu tanrıçasıyken, Aristo bu ağaç hakkında eserlerinde geniş bilgiler vermiş, Eflatun ise zeytin ve zeytinyağının eşsiz bir gıda olduğundan sıkça söz etmiştir. Romalı tarihçi Plinius, “Naturalis Historia” adlı eserinde zeytin ağacına geniş yer ayırmış; eşsizliğinden ve hiçbir meyveyle kıyaslanamayacağından bahsetmiştir çünkü o dönemde zeytinyağının birçok kullanım alanı vardı. Öncelikle zeytinyağı vücut bakımı için en kıymetli madde idi. Yaraların iyileştirilmesi için ilaç ve merhem yapımında kullanılıyordu. Bu yağ aynı zamanda tapınak, saray sokak ve mekanların aydınlatılamasın da kullanılıyordu. Yağdan ayrıca birçok gıda ürününün konserve edilmesi için de faydalanılıyordu.

Zeytin, en köklü tarihi geçmişlerden birine sahip olan Mısır için de çok önemliydi. Eski Mısır Firavunu Tutankhamun'un zeytin dallarından örülmüş tacı adaletin sembolüydü.

Tüm kutsal kitapların kutsal kabul ettiği 5 meyve vardır; hurma, incir, üzüm, nar ve zeytin...

franeli.com.tr/urunlerimiz e tıklayarak bütün zeytin ve zeytinyağı ürünlerimizi görebilirsiniz.

İnstagramda bizi takip etmeyi unutmayın. @franelizeytinyagi